ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไร่คุณมน: Raikhunmon

W E L C O M E T O R A I K H U N M O N

S t o r y ......

“นางมนรัตน์ สารภาพ” ประกอบธุรกิจสวนเกษตร และได้เกิดวิกฤติเศรษฐกิจเมื่อปีพ.ศ. ๒๕๔๐ ทำให้ไม่ประสบผลสำเร็จในการลงทุน และมีพื้นที่เหลือ โดยหวังเพียงต้องการสร้างงานให้กับคนงานในไร่ “โครงการทฤษฎีใหม่เศรษฐกิจพอเพียง” เป็นจุดเริ่มต้น เริ่มตั้งแต่การปลูกพืชผลทางการเกษตร เช่น ข้าว ข้าวโพด กล้วย อ้อย ฯลฯ ผลผลิตดี ราคาตกต่ำ ข้าพเจ้ามีความคิดและริเริ่มนำพืชผลทางการเกษตรมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าและคุณค่าของผลผลิตในรูปของอาหารเพื่อสุขภาพโดยมุ่งเน้นคุณค่าทางโภชนาการ ส่งเสริมการบริโภคเชิงวัฒนธรรมแบบภูมิปัญญาไทย โดยใช้ “ภูมิปัญญาชาวบ้าน” และ “ทุนทางสังคม” เพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นกับเกษตรกรชุมชนบ้านหนองกระทุ่ม โดยรวมตัวกันจัดตั้งเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชุมชนบ้านหนองกระทุ่ม เพื่อแก้ปัญหาผลผลิตล้นตลาด สร้างงาน สร้างอาชีพให้กับชุมชน จึงเกิดผลิตภัณฑ์ภายใต้ชื่อ “ไร่คุณมน” และเป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาดูงานให้กับกลุ่มเกษตรกร หน่วยงานราชการ สถานศึกษา และผู้สนใจทั่วไปทั้งชาวไทยและต่างประเทศ เพื่อนำไปปรับประยุกต์ใช้กับวิถีชีวิตในท้องถิ่นของตน และสามารถนำไปประกอบอาชีพได้

เริ่มต้นจากการนำพืชผลผลิตทางการเกษตรที่มีในท้องถิ่น มาแปรรูปผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาชาวบ้าน บวกกับความคิดสร้างสรรค์จนได้เป็นผลิตภัณฑ์ภายใต้ชื่อ “ไร่คุณมน” ที่เกิดจากการผสมผสานการเรียนรู้วิถีชีวิตภูมิปัญญาชาวบ้านในสมัยโบราณกับวิถีชีวิตในสมัยใหม่ ต้องการเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้นและยืดอายุการเก็บ และเป็นผู้กำหนดราคาเอง เกิดเป็นเกษตรเชิงธุรกิจแบบครบวงจร เป็นการสร้างงานสร้างอาชีพให้กับชุมชน สามารถพึ่งตนเองได้ตามปรัชญาแนวคิด “เศรษฐกิจพอเพียง” ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และยกระดับให้เกษตรกรสามารถประกอบธุรกิจสร้างผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาดโลก ให้เป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมชมชอบของผู้บริโภคทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ

ปี พ.ศ.๒๕๔๖ ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น “ครูภูมิปัญญาไทย รุ่น ๓ ด้านโภชนาการ” จากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา และเปิด“ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย ไร่คุณมน” คำว่า “ครู” ทำให้คิดต่อยอด ศึกษาค้นคว้าหาประสบการณ์อย่างไม่มีที่สิ้นสุด และเกิดองค์ความรู้ใหม่ ๆ จากสิ่งที่ทำ ปัญหาที่เกิดขึ้น ก็จะต้องหาทางแก้ไขปัญหา เกิดเป็นองค์ความรู้ได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆจากการแก้ปัญหา ทำให้ข้าพเจ้ามีเรื่องราวต่าง ๆ มากมายที่จะนำมาถ่ายทอดประสบการณ์ให้คณะที่มาศึกษาดูงาเกิดเป็นความภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ของความเป็นไทยและได้เป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมภูมิปัญญาไทยด้านโภชนาการที่เป็นมรดกอันล้ำค่าจากบรรพบุรุษ

“ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยไร่คุณมน” แห่งนี้ เปรียบเสมือนสถาบันการเรียนรู้ตามอัธยาศัย ที่ถ่ายทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาไทย โดยมุ่งเน้นการนำ “ทรัพยากรในท้องถิ่น” มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ตั้งแต่กระบวนการปลูก การเก็บเกี่ยว การแปรรูปผลิตภัณฑ์แบบครบวงจร และการบริหารจัดการทรัพยากร ให้กับหน่วยงานภาครัฐ สถานศึกษา กลุ่มเกษตรกร และผู้สนใจได้มาศึกษาดูงาน สามารถนำไปปรับใช้ในท้องถิ่นของตนเองได้อย่างเหมาะสม เพื่อนำไปประกอบอาชีพ สร้างรายได้สู่ชุมชน สามารถเป็น “แบบอย่าง” และ “ต้นแบบ” ที่ดีให้กับผู้ที่มาศึกษาเรียนรู้

A g r o t o u r ......

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยไร่คุณมน เล็งเห็นความสำคัญของการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่คนรุ่นใหม่ ตลอดจนกลุ่มองค์กรที่สนใจได้มาเรียนรู้และพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่ภูมิปัญญาสากล โดยนำวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างผลิตภัณฑ์ สร้างคุณค่าทางสังคม ก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อพัฒนาภูมิปัญญาไทยอย่างสร้างสรรค์ โดยดำเนินรอยตามแนวทางพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการพึ่งพาตนเองโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยไร่คุณมน เป็นแหล่งแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร โดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านมาดัดแปลงและพัฒนา เพื่อเพิ่มพูนมูลค่าและคุณค่าของผลผลิต

เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ ศึกษาดูงาน เพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาไทยที่ทรงคุณค่าสู่คนรุ่นหลัง และเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรของจังหวัดกาญจนบุรี ภายในไร่คุณมนได้จัดฐานกิจกรรมต่าง ๆ ไว้มากมาย เต็มไปด้วยสารประโยชน์ ความรู้ และประสบการณ์ที่ดีที่ผู้มาเยือนจะได้รับกลับไป

ภายในศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยไร่คุณมน เป็นศูนย์การเรียนที่ถ่ายทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาไทยและวัฒนธรรมท้องถิ่นด้านโภชนาการแบบครบวงจร ซึ่งได้มีการจัดแสดงเนื้อหาในลักษณะ"การจัดฐานการเรียนรู้ ดังนี้

v การผลิตน้ำนมข้าวโพด

v การผลิตไอศกรีมน้ำนมข้าวโพด

v การผลิตทอฟฟี่น้ำนมข้าวโพด

v การผลิตกระยาสารทน้ำผัก

v การผลิตกล้วยหอม กล้วยน้ำว้าอบกรอบระบบสุญญากาศ

v การผลิตกล้วยสไลด์

v การผลิตน้ำส้มควันไม้ ถ่านอัดแท่งและถ่านสวยงามจากเตาอิวาเตะ

v การสกัดน้ำมันงาและผลิตภัณฑ์ครีมงา

v การสกัดน้ำมันรำข้าวและจมูกข้าว

v การสกัดน้ำมันมะรุมจากเม็ดมะรุม

v การห่อลูกประคบงาดำบด

v บ้านดิน วิถีชีวิตแบบพอเพียง